Hartelijk dierendag! Vanocht­end reden we met al onze bezit­tin­gen over de Ned­er­landse snel­weg. De zon ging felo­ran­je op over de pold­er, waar de mist nog op het gras lag. Op de radio ging het over dieren. De nieuwslez­er meldde opgewekt dat tegen­wo­ordig 65% van de melkkoeien een deel van het jaar buiten staan. Dat betekent dus dat 35% van deze koeien hun lev­en lang opges­loten zitten.

Op een andere zen­der vertelde een mevrouw vol emotie dat ze duizen­den euro’s over­had voor de gezond­heid van haar labrador pup, omdat hij goedbeschouwd niet zoveel ver­schilde van een mens. “U bent ook veg­an­ist, begri­jp ik?” zei de pre­sen­ta­tor. Nee, dat niet.

Een groeiend aan­tal mensen maakt zich wel druk over het feit dat er dieren zijn die alleen bestaan om ons van vlees en zuiv­el te voorzien. Som­mi­gen mak­en zich ook zor­gen om de grote impact die vee­teelt heeft op het milieu, en weer anderen voe­len zich aangetrokken door de gezonde asso­ci­aties die ze hebben bij een veg­an­is­tisch dieet. Al met al zijn er steeds meer mensen die veg­e­tarisch of veg­an­is­tisch eten — zie bijvoor­beeld deze recente studie van de Veg­an Soci­ety in de UK.

Veg­an bbq, jummie!

Tegelijk is er de afgelopen tijd veel kri­tiek op diëten die gere­la­teerd zijn aan het veg­an­isme. Vorige week las ik dat het voed­ings­cen­trum waarschuwt voor de gevaren van het dieet ‘The Green Hap­pi­ness’, omdat er te weinig eiwit­ten en cal­ci­um in zou zit­ten. Een tijd­je gele­den was er nieuws over een wetsvoors­tel in Ital­ië, waar­door oud­ers die hun kinderen veg­an­is­tisch opvoe­den een cel­straf zouden kun­nen krijgen.

Kinderen die veg­an­is­tisch opgroeien lopen mijns inziens niet meer gevaar op onder­voed­ing dan andere kinderen. Er zijn vol­doende argu­menten om juist het tegen­deel te beto­gen. In de meeste gevallen hebben deze kinderen weinig kans op overgewicht en hart- en vaatziek­ten omdat een gemid­deld veg­an­is­tisch of veg­e­tarisch dieet min­der verzadigde vet­ten en cho­les­terol bevat dan een dieet met vlees. Overgewicht is een vorm van onder­voed­ing die net zo gevaar­lijk is als groeiachter­stand en ondergewicht. Vol­gens het Glob­al Nutri­tion Report dat in juni van dit jaar werd gepub­liceerd, neemt het aan­tal kinderen onder de 5 jaar met overgewicht wereld­wi­jd zoveel toe dat het bij­na gelijk is aan het aan­tal kinderen met een te laag gewicht.

Natu­urlijk moet elk dieet gebal­anceerd zijn, of dat nu met of zon­der zuiv­el is. De prob­le­men met onder­voed­ing in Ital­ië kun­nen een symp­toom zijn van een nieuwe beweg­ing die groeit als (boeren)kool maar nog niet vol­doende onder­s­te­und wordt door de reg­uliere gezond­hei­d­szorg. We con­sumeren immers sinds mensen­heuge­nis al vlees en zuiv­el, en ons denken is gevor­md door het par­a­dig­ma dat deze pro­ducten onont­beer­lijk zijn. In zo’n omgev­ing kun­nen oud­ers die andere keuzes mak­en bij hun huis­arts geen advies kri­j­gen over de voed­ing van hun kind.

Er is vol­doende weten­schap­pelijk bewi­js voor de geschik­theid van een veg­an­is­tisch dieet, maar nieuwe ken­nis heeft alti­jd tijd nodig om door te drin­gen tot de tek­st­boeken van oplei­din­gen. In 2003 schreef Joan Sabaté een artikel over de par­a­digm shift die vol­gens hem heeft plaats­gevon­den als het gaat om de beo­ordel­ing van veg­e­tarische en veg­an­is­tis­che diëten. De aan­names over welke voed­ingsstof­fen essen­tieel zijn, zijn aan het veranderen:

Plant foods, such as fruits, veg­eta­bles, legumes, nuts, and whole grains, pro­vide active sub­stances on which human metab­o­lism is depen­dent. How­ev­er, only a few of those to date have been labeled as “essen­tial nutrients.”

Ik denk dat deze par­a­digm shift op veel plaat­sen in de maatschap­pij nog moet plaatsvin­den. We hebben het bijvoor­beeld over ‘vleesver­vangers’, maar het lijkt mij logis­ch­er om een meer neu­trale uit­gangsposi­tie te nemen. Of je nu wel of geen vlees en zuiv­el eet, iedereen moet ervoor zor­gen genoeg voed­ingsstof­fen en niet teveel suik­er en vet bin­nen te kri­j­gen. Ik ben van mening dat het wel of niet vol­gen van een veg­an­is­tisch dieet niets zegt over iemands alge­hele gezondheid.

De groeiende pop­u­lar­iteit van het veg­an­isme geeft mij de hoop dat de ken­nis over dit dieet ook bred­er bek­end zal wor­den. Dok­ters en diëtis­ten zullen dan beter in staat zijn om veg­an­is­ten goed advies te geven. En als we met goede voor­licht­ing meer mensen het vertrouwen geven om te min­deren op vlees en zuiv­el, hoeven er weer min­der dieren hun lev­en of hun kinderen voor ons op te offer­en. Dat is pas goed nieuws op dierendag!