Onze Plas­tic Chal­lenge zit erop. Zeven weken lang hebben we onszelf ged­won­gen om alter­natieven te zoeken voor plas­tic ver­pakkin­gen. Nu we een­maal gewend zijn aan die aan­passin­gen, bli­jven we plas­tic zoveel mogelijk ver­mi­j­den. Maar indi­vidu­ele keuzes zijn niet genoeg — wat we nodig hebben zijn grote maatschap­pelijke veranderingen.

Flessenpost van de plastic planeet

Als ik tij­dens deze Chal­lenge iets heb geleerd, is het wel dat plas­tic vervuil­ing niet alleen een prob­leem is in ontwik­kel­ings­lan­den. Als je erop gaat let­ten, is er zoveel zwer­faf­val, ook in de meest keurige wijken van Aberdeen. De vloedli­jn van het strand ligt vol met plas­tic. Recent onder­zoek bij de Schotse eilan­den liet zien dat er in dit relatief ongerepte gebied ook veel plas­tic dri­jft. Net als in de Noordelijke IJszee bij Nova Zem­bla. Erik van Sebille zegt hierover in Trouw:

(…) het staat vast dat van het plas­tic dat wij hebben gevon­den in de Noordelijke IJszee, er niets uit Zuidoost-Azië komt. Dit is echt afval dat in de VS en Europa in zee terecht is gekomen.

Met plas­tic hebben we een mate­ri­aal gemaakt dat niet kapot te kri­j­gen is, opbreekt in micro­scopisch kleine stuk­jes en gif­stof­fen opneemt. Het groot­ste deel van de plas­tic deelt­jes die in de oceaan dri­jven, zijn klein­er dan een cen­time­ter. Dat is te klein om opgevist te wor­den door bijvoor­beeld The Ocean Cleanup. En de vervuil­ing beperkt zich niet tot de zee, het zit bijvoor­beeld ook in onze hon­ing en drinkwa­ter.

Het begint in de winkel

Bij­na alles wat je koopt, is ver­pakt in plas­tic. Flesjes fris­drank, ver­pak­te sand­wich­es. Je bak­je koffie op het sta­tion drink je bin­nen drie minuten op, maar het dek­sel bli­jft tien­tallen jaren bestaan als het de pech heeft op een vuil­nis­belt of op straat terecht te komen. En hoe meer plas­tic er in de winkel of de kan­tine is, hoe meer ervan op straat belandt. Natu­urlijk is er geen enkele goede reden waarom mensen afval op straat achter­lat­en, maar feit is dat het gebeurt. De meest effi­ciënte manier om zwer­faf­val aan te pakken, is om te zor­gen voor min­der plas­tic in de winkel.

Bedri­jven moeten ver­ant­wo­ordelijkheid nemen. Unilever is bezig om de kringloop van plas­tic slui­tend te mak­en. De New Plas­tics Econ­o­my is een ander ini­ti­atief dat inno­vatieve ideeën zoekt om plas­tic afval te elim­ineren. De over­heid komt ook in beweg­ing: Zow­el in Ned­er­land als in de UK zijn er nieuwe plan­nen om de heff­ing van sta­tiegeld uit te brei­den. Dat is alle­maal posi­tief, maar ik denk dat we de indus­trie meer kun­nen uitdagen.

Plastic Challenge voor de industrie

In plaats van alti­jd maar voor gemak te kiezen, moet je jezelf soms din­gen opleggen. Dat is ten­min­ste onze ervar­ing: we gin­gen pas echt veran­deren toen we een tijd­lang geen plas­tic meer mocht­en kopen. Als maatschap­pij kun­nen we iets vergelijk­baars doen. Toen Noor­we­gen belast­ing begon te hef­fen op plas­tic ver­pakkin­gen die van ‘nieuw’ plas­tic gemaakt zijn, wist de drankenin­dus­trie niet hoe snel ze zelf een sta­tiegeld-sys­teem moesten opzetten. Ik pleit ervoor om een hoge belast­ing  in te voeren op alle ver­pakkin­gen die niet com­pos­teer­baar of gere­cy­cled zijn: De Plas­tic Chal­lenge voor fabrikanten!

Matt car­toon, copy­right of The Telegraph