“Ik kan me er zo aan ergeren: weer zo’n veganist die sentimenteel doet over een koe die naar de slacht gaat. Geloof me, er is niemand die meer van mijn beesten houdt dan ik. Ik werk meer dan 100 uur per week om het hoofd boven water te houden. Dat is niet makkelijk, want de supermarkten hebben ons in een houdgreep. We krijgen steeds minder betaald voor de melk en het vlees.
Het feit dat steeds meer mensen dierlijke producten laten staan, maakt het er niet beter op. Mijn opa en vader hebben dit land bewerkt, en het laatste wat ik wil doen is ons bedrijf opgeven.”
Ik ben nu een aantal jaar vegan en het valt me op dat vegans op het internet veehouders vaak afschilderen als de vijand. Maar ik wil daar niet aan meedoen. Een mens kan nooit mijn vijand zijn, omdat de compassie die mij drijft om veganist te zijn, niet stopt bij dieren.
In de praktijk is dit moelijker dan het wellicht klinkt. Ik ben ervan overtuigd dat het opsluiten van dieren een groot onrecht is. Dat is niet zomaar een mening, maar iets dat ik voel met elke vezel van mijn bestaan. Het is dan lastig om mensen die zonder gewetensnood kalfjes van hun moeders scheiden, met liefde tegemoet te treden.
Het kan alleen als we mensen zien als mensen, en elkaar niet gelijk wegzetten met “alle boeren zijn harteloos,” of “weer zo’n naïeve vegan.” Gandhi, die streed tegen het hardvochtige regime van de Britten, schreef: “It is quite proper to resist and attack a system, but to resist and attack its author is tantamount to resisting and attacking oneself.” (Het is gepast om je te verzetten tegen een systeem, en het aan te vallen, maar als je de auteur van het systeem aanvalt, is het alsof je jezelf aanvalt.) Dit onderscheid tussen het systeem en de mensen die eraan meewerken, is cruciaal.
Ons huidige voedselproductiesysteem is gebaseerd op de uitbuiting van de aarde en de dieren. Dat systeem is mijn vijand, niet de veehouders. Dat neemt niet weg dat ik hoop dat veehouderij uiteindelijk niet meer zal bestaan. Maar ik hoop ook dat we daarover in gesprek kunnen gaan.
De kloof tussen stad en platteland zorgt voor veel onwetendheid bij vegans, en frustratie bij boeren. Ik wil proberen om de mensen die mijn idealen niet delen echt te zien, en hun positie te begrijpen. De fictieve opmerkingen van de veehouder hierboven waren hiervoor een oefening. Ik denk dat het tijd is voor een dialoog tussen vegans en veehouders. Waar we het dan precies over kunnen hebben, daar hoop ik in een later bericht op terug te komen.
*
Als bonus wat advies van Thich Nhat Hanh:
When you begin to see that your enemy is suffering, that is the beginning of insight. When you see in yourself the wish that the other person stop suffering, that is a sign of real love. But be careful. Sometimes you may think that you are stronger than you actually are. To test your real strength, try going to the other person to listen and talk to him or her, and you will discover right away whether your loving compassion is real. You need the other person in order to test. If you just meditate on some abstract principle such as understanding or love, it may be just your imagination and not real understanding or real love.
Wanneer je begint te zien dat je vijand lijdt, is dat het begin van inzicht. Wanneer je in jezelf de wens ziet dat het lijden van de andere persoon stopt, is dat een teken van echte liefde. Maar pas op. Soms denk je misschien dat je sterker bent dan je in werkelijkheid bent. Als je je echte kracht wilt testen, moet je naar de andere persoon gaan om te luisteren en te praten met hem of haar. Dan zul je meteen ontdekken of je liefdevolle mededogen echt is. Je hebt de andere persoon nodig om het te testen. Als je alleen maar mediteert op een abstract principe zoals begrip of liefde, kan het gewoon je verbeelding zijn en niet echt begrip of echte liefde.
Bronnen
- M.K. Gandhi, An autobiography: The story of my experiments with truth (boek)
- Thich Nhat Hanh, Peace is every step: The path of mindfulness in everyday life (boek)
- De titel Refusing to be enemies heb ik geleend van een boek over geweldloos verzet in Israël, met als ondertitel Palestinian and Israeli Nonviolent Resistance to the Israeli Occupation.
Mooi zoals je je innerlijke drijfveren weergeeft zonder belerend te worden. Met meer mensen zoals jij zou de wereld toch een stukje beter moeten worden.