Ik adem diep in als we het vlieg­tu­ig bin­nen­stap­pen. Kero­sine en koffie, de vrien­delijke glim­lach van de KLM stew­ardess; het voelt al een beet­je als thuiskomen. We zakken neer op onze stoe­len en ik haal mijn boek tevoorschi­jn: De ver­bor­gen impact – alles voor een eco-posi­tief lev­en, van Babette Porceli­jn. Het is een ker­st­cadeaut­je dat we uit Ned­er­land kre­gen opges­tu­urd. De cen­trale bood­schap van het boek is samengevat in de grafiek hieron­der. Babette heeft din­gen die we regel­matig doen of kopen, ingedeeld in tien cat­e­gorieën. Voor elke cat­e­gorie hebben weten­schap­pers berek­end hoeveel impact de gemid­delde Ned­er­lan­der heeft op de natu­ur, ook indi­rect. Denk hier­bij aan din­gen als uit­stoot van broeikas­gassen, milieu­vervuil­ing en ontbossing.

Tot mijn grote tevre­den­heid zie ik al direct dat het eten van vlees na het kopen van spullen de groot­ste boos­doen­er is. Met mijn veg­an­is­tis­che eet­pa­troon elim­i­neer ik al deze negatieve impact, plus die van zuiv­el en eieren. Ha, lekker. Het feit dat vee­teelt een zware wis­sel trekt op het milieu is niet de reden dat ik veg­an­ist ben, maar dat is mooi meegenomen. Kled­ing koop ik ook vri­jwel alleen tweede­hands. Ter­wi­jl het vlieg­tu­ig met brul­lende motoren over de start­baan raast, blad­er ik ent­hou­si­ast verder. Dit boek is het ide­ale ker­st­cadeau – het bezorgt me een warm en behaaglijk gevoel.

Tot­dat ik bij het hoofd­stuk over ver­vo­er kom.

In de grafiek staat de cat­e­gorie vliegen op een beschei­den zes­de plaats. Maar deze cat­e­gorie is net als autori­j­den heel schaal­baar, en komt al snel hoger in de ran­gli­jst. In het boek neemt Babette een retourt­je Bali als voor­beeld. Schuldig schuifel ik in mijn stoel als ik me bedenk dat wij dit jaar een retourt­je Chili hebben weggetikt. Daar­na zijn we vanu­it Aberdeen alweer drie keer naar Schiphol gevlo­gen. Elke keer weer von­den we dat we geen tijd en energie had­den om twee dagen in bussen en treinen door te bren­gen voor een enkelt­je Nederland.

Alles bij elka­ar heb ik dit jaar het posi­tieve effect van mijn veg­an dieet bij­na volledig ongedaan gemaakt door mijn vliegreizen: zie de gele staaf in de grafiek.

We vliegen met zijn allen steeds meer, omdat het steeds goed­kop­er wordt. Na vlees is het de goed­koop­ste manier om het milieu te vervuilen (impact per euro). Ik denk dat dit zelfs bli­jft staan als je je CO₂ uit­stoot com­penseert door het planten van bomen. Voor de ker­st­vakantie waren we met € 8,- per per­soon klaar bij Trees for All.

Het planten van bomen mag geen vri­jbrief wor­den om maar door te gaan met vervuilen. De meeste com­pen­satie-bomen wor­den in ontwik­kel­ings­lan­den geplant. Daar moeten de mensen die het min­ste bij­dra­gen aan uit­stoot van broeikas­gassen let­ter­lijk plaats mak­en voor onze ‘schuld­bossen’. Niet voor niets kwam er protest vanu­it de land­bouw­sec­tor in Ned­er­land toen Staats­bos­be­heer voorstelde om 100.000 hectare bos bij te planten.

Tot nu toe voelde ik me alti­jd schuldiger over de trip­jes bin­nen Europa dan over onze grote reis naar Chili. Bin­nen Europa is er immers alti­jd een alter­natief. Verre reizen leken een soort vast gegeven in mijn lev­en. Het hoort bij deze tijd, waarin de wereld een dorp gewor­den is. Maar met deze grafiek op schoot besef ik me dat een lange vliegreis een enorme impact heeft op het welz­i­jn van onze pla­neet. En neem ik me vast voor om dit soort reizen alleen nog bij hoge uit­zon­der­ing te maken.

Uitein­delijk is het geen wegstreep-spel­let­je, zo van: de een eet elke dag vlees maar gaat op vakantie in Ned­er­land; de ander is veg­an­ist maar vliegt de hele wereld over. De grafiek van Babette geeft de huidi­ge sit­u­atie weer. Als alle wereld­burg­ers zo zou lev­en, zouden we 4 aardes nodig hebben. Om bin­nen ecol­o­gis­che gren­zen (duurza­am) te lev­en moet de totale impact dus met ¾ omlaag. Het boek geeft prak­tis­che hand­vat­ten om op zoek te gaan naar de cat­e­gorieën waar je zelf de meeste impact kunt ver­min­deren. Dit kun je ook direct online doen.

Ik heb in ieder geval mijn eerste ver­beter­punt te pakken. Als ik meer din­gen tegenkom, zal ik dat zek­er delen op Ronde Maan. Op naar een eco-posi­tief 2018!