De afgelopen weken zijn we flink aan het werk gezet op onze WWOOF plek op Chiloé. Fred­dy heeft dagen­lang reuzen­knoflook, Ajo Chilote, uit de grond gehaald. Deze knoflook wordt verkocht in losse tenen, dus de grote klus is nu om ze te pellen. Ik heb bij het huis nieuwe sla en sni­j­bi­eten geza­aid. Het is haast hyp­no­tis­erend werk; bij elk zaad­je dat ik toestopte dacht ik aan het mys­terieuze pro­ces dat zich daar in het donker afspeelt.

In de work­shop ruimte las ik deze zin uit de ode aan het zaad (com­plete tekst):

Semi­l­la es vida y es mila­gro: la semi­l­la repite a diario el mila­gro de la mul­ti­pli­cación del ali­men­to … tier­ra, aire, agua y cul­tura son sus condiciones.

Vrij ver­taald: Het zaad ver­richt dagelijks het won­der van de ver­menigvuldig­ing van zijn eigen omgev­ing: Bodem, water, lucht, en de cul­tu­ur. Dit gedicht is geschreven door Mario Mejía, een Colom­bi­aanse schri­jver die de vad­er van de agro-ecolo­gie in dat land wordt genoemd.

Het is een mooie samen­vat­ting van de filosofie van seño­ra Cecil­ia, die je direct tege­moet komt als je de boerder­ij op loopt. Langs het pad staan bor­den met tek­sten als “bio­di­ver­siteit is ons lev­en” en “alleen de natu­ur is perfect”.

Agro-ecolo­gie is een manier van werken die uit­gaat van de ecosys­te­men op de boerder­ij. Externe inputs wor­den tot een min­i­mum beperkt, en voed­sel­pro­duc­tie gaat hand in hand met het bevorderen van bio­di­ver­siteit. Maar behalve een tech­nisch principe is het ook een sociale beweging.

Zo ver­bouwt seño­ra Cecil­ia veel inheemse gewassen, waaron­der lokale aar­dap­pel­rassen, papas nati­vas. Chiloé is samen met Peru de bak­er­mat van de aar­dap­pel. 80% van de aar­dap­pel var­iëteit­en zijn afkom­stig van aar­dap­pels die door de Span­jaar­den en andere Euro­pea­nen zijn meegenomen uit Chiloé. Door het in stand houden van oude var­iëteit­en, bescher­men de Chiloten hun cul­turele erf­goed. Het is een vorm van zelf­beschikking en het terugne­men wat hen ont­nomen is tij­dens de kolonisatie.

Ik vind het inspir­erend om deze manier van denken en werken van dicht­bij mee te mak­en. De verbind­ing met het land en het water is heel diep en gaat verder dan pro­duc­tie en winst. Land­bouw is een vorm van empow­er­ment, hier­mee is de boerder­ij deel van een wereld­wi­jde beweg­ing, zie het film­p­je hieron­der. Wij zijn van plan hier nog een aan­tal weken te bli­jven, waarin ik hopelijk de nieuwe plan­t­jes kan zien groeien en we waarschi­jn­lijk heel veel knoflook zullen pellen…