Onlangs hebben we de BBC serie Plan­et Oil gekeken. Een inter­es­sant ver­haal over de geschiede­nis van olie, maar met een deprimerend einde. Onze ver­slav­ing aan fos­siele brand­stof­fen heeft de ecol­o­gis­che bal­ans van de pla­neet grondig ver­sto­ord. Het is frus­tr­erend om te zien hoe langza­am de ontwik­kel­ing van alter­natieve energie gaat, vooral door­dat er op belei­d­sniveau niets gebeurt. Zo kan de con­cen­tratie van CO₂ in de atmos­feer steeds nieuwe records breken.

We aren’t done yet. Greater con­cen­tra­tions will be achieved, thanks to all the exist­ing coal-fired pow­er plants, more than a bil­lion cars pow­ered by inter­nal com­bus­tion on the roads today and yet more clear­ing of forests.

Sci­en­tif­ic Amer­i­can, 5 maart 2015

Uit het laat­ste rap­port van de IPCC (Inter­gov­ern­men­tal Pan­el on Cli­mate Change) blijkt dat de risico’s van kli­maatveran­der­ing niet gelijk zijn verdeeld. De mensen die het zwaarst wor­den getrof­fen zijn de achtergestelde groepen in de samen­lev­ing. Dit zijn bijvoor­beeld klein­schalige boeren in ontwik­kel­ings­lan­den die voor hun bestaan afhanke­lijk zijn van wat ze op hun land pro­duc­eren. Door droogtes en over­stro­min­gen wor­den deze gemeen­schap­pen tot de rand van de wan­hoop gedreven. De prob­le­men hangen samen met grote migratie­stromen, poli­tieke insta­biliteit en gewapende conflicten.

Iemand die het ver­band tussen milieubescherming en maatschap­pelijke ontwik­kel­ing ver­per­soon­lijk­te, was Wan­gari Maathai. Deze vrouw uit Kenia heeft in 2004 de Nobel­pri­js voor de Vrede gekre­gen. Haar organ­isatie, de Green Belt Move­ment, richt zich op vrouwelijke klein­schalige boeren om samen met hen hun leefomgev­ing te ver­beteren. Hun meest iconis­che activiteit is het planten van bomen. Door het werk van Maathai wer­den man­nen en vrouwen zich ervan bewust dat ze de natu­ur nodig had­den en dat ze zelf actie kon­den onderne­men om te zor­gen voor hun omgev­ing. Behalve hun ecol­o­gis­che impact, wer­den de bomen ook een sym­bool voor vrede.

Deze vas­ten­ti­jd serie gaat erover dat Chris­tus onze vrede is. Een lib­erale of fem­i­nis­tis­che blik op het begrip vrede bevat begrip­pen als mensen­recht­en, gen­der equal­i­ty, democ­ra­tie, economis­che wel­vaart, gezond­heid, onder­wi­js en milieu. Het is inter­es­sant dat we deze visie ook in de Bij­bel tegenkomen. Belousek zegt het als volgt:

Shalom denotes a fun­da­men­tal­ly “all right” sit­u­a­tion in which every­thing has its prop­er place and func­tion; it implies right-rela­tion­ship — each per­son with­in him- or her­self and with one anoth­er, humans with the earth, and humans with God.

Dit is geen toekom­st­d­room voor na de apoc­a­lyps of wat dan ook. De vre­desmissie van Jezus vin­dt plaats in de wereld waarin ik dit nu typ, waarin 748 miljoen mensen geen toe­gang hebben tot schoon drinkwa­ter en waarin Justin Bieber al een week lang zijn ver­jaardag aan het vieren is. Har­monie lijkt verder weg dan ooit.

Door het kijken naar Plan­et Oil ben ik weer met mijn neus op de feit­en gedrukt. Het lijkt alsof onze indi­vidu­ele keuzes geen ver­schil mak­en. Maar dat doen ze wel. We kun­nen onze eigen ecol­o­gis­che voetafdruk verkleinen. En we kun­nen actie voeren om de poli­tiek te dwin­gen con­crete maa­trege­len te nemen. “Uit de aarde bloeit de waarheid op” — te begin­nen in ons eigen tuintje!

Bron­nen:

• Sci­en­tif­ic Amer­i­can, CO2 Lev­els for Feb­ru­ary Eclipsed Pre­his­toric Highs, 5 maart 2015.
• IPCC, Cli­mate Change 2014 Syn­the­sis Report.
• Wan­gari Maathai, Nobel Lec­ture, 10 decem­ber 2004.
• Wat­erAid
• Dar­rin W. Sny­der Belousek, 2011, Atone­ment, Jus­tice and Peace.
• Foto Wan­gari Maathai: Charley Gallay/Getty Images